Marien bioloog en fotograaf Mads St Clair beschrijft hoe de uitdagingen van het maken van beelden veranderen onder de golven
“Mijn fotografiereis begon onder water”, begint Mads St Clair, marien bioloog en natuurbeschermingsfotograaf. “Daar heb ik alles geleerd en daarna ben ik teruggegaan en heb ik aan land opnieuw fotografie geleerd.”
Als koraalrifwetenschapper kon Mads tijdens haar onderzoeksreizen uit de eerste hand zien welke schade er wordt toegebracht aan mariene ecosystemen. Ze wilde beter documenteren wat ze zag en richtte zich daarom op het leren vertellen van die verhalen door een opleiding tot onderwatercameraman en fotograaf te volgen.
De sprong wagen
“Werken onder water en werken aan land zijn echt twee heel verschillende dingen”, legt Mads uit. “Mensen denken dat ze gewoon een camera in een behuizing kunnen klikken en gaan, maar er zit veel meer achter.
“Water is een heel ander medium dan lucht, dus het verandert de manier waarop licht werkt. Eén ding waar je aan moet denken is hoe kleur verandert: verschillende golflengtes licht worden sneller geabsorbeerd. Eerst verlies je rood, dan geel, dan groen, en dan blijft blauw over. Je past je witbalans aan. Soms heb je filters en onderwaterlicht nodig. En hoe dieper je gaat, hoe meer rekening je moet houden met deze factoren.
“Het tweede om te overwegen is hoe je je camera beschermt. Je kan hem in een behuizing plaatsen, maar dat vergt veel voorbereidingswerk. Zodra je camera zich in het water bevindt, gaat hij drijven, dus wees voorbereid op hoe hij zal bewegen in verschillende omstandigheden. Je kan ook niet van lenzen wisselen, dus moet je veel meer plannen dan op het land.
“Daarnaast moet je ook aan jezelf denken”, voegt Mads toe. “Afhankelijk van het onderwerp is een beetje training of oefening vereist. Ga je bijvoorbeeld duiken of free-diven? Gaat je water in dat een dik, drijvend wetsuit vereist? Zullen er stromen zijn? Het is echt een sprong.”
Verzonken kosten
Voor een natuurfotograaf is er geen garantie dat je de foto’s zult krijgen die je wilde. Als je werkt op de plekken waar Mads werkt, moet je daar vrede mee nemen.
“Als je gegarandeerd goede foto’s wilt, ga dan naar een dierentuin of aquarium”, zegt Mads. “Je kunt al de planning en onderzoek ter wereld doen, duizenden kilometers afleggen en een boot nemen met allerlei apparatuur om zeedieren te fotograferen, en vaak zullen ze dan niet komen opdagen. Het is me vaker overkomen dan ik kan tellen.
“Mensen vinden het bijzonder frustrerend bij onderwaterfotografie omdat het voorbereiden van de camera veel werk vereist”, merkt ze op.
“Als ik bijvoorbeeld de praktische aspecten van het instellen van de camerabehuizing bespreek, moet je er eerst voor zorgen dat de koepel van binnen en van buiten schoon is, vrij van stof, krassen of haren.
“Dan controleer je de O-ring, de afdichting die het water buiten houdt. Je moet ervoor zorgen dat er geen zand of stof in zit. Je zal de behuizing vaak ook vacuüm afsluiten.
“Vervolgens bereid je je eigen duikuitrusting voor en ga je naar de locatie: naar de oceaan rijden, een boot nemen of de zee in waden. En na al die moeite zit je onder water en komen de zeedieren misschien niet eens opdagen; of als de zeedieren er zijn, doen ze misschien niet wat je wilt dat ze doen.”
Als jouw job erin bestaat om een kansspel te spelen, is het essentieel om de kansen in jouw voordeel te brengen. In Mads’ ervaring betekent dat geduld hebben, en volhardend zijn.
“Het beste wat geld kan kopen is tijd,” zegt ze. “En voor een groot deel zit je onder water op dezelfde plek, wachtend op iets dat voor je uit komt zwemmen.
“Soms proberen mensen wilde dieren te dwingen tot het gedrag dat ze willen zien, wat moreel gesproken helemaal verkeerd is. Geduld is de sleutel tot natuurfotografie. Je moet je ervan bewust zijn dat de foto misschien niet lukt en dat je moet wachten.”
Onthouden wat belangrijk is
Als er zoveel tijd en geld wordt geïnvesteerd in het vastleggen van een specifiek beeld en het langverwachte moment eindelijk aanbreekt, word je volgens Mads overvallen door een complexe vlaag van emoties.
“Ik krijg een soort paniekgevoel. We vernietigen de wereld zo snel dat je sommige van deze dingen steeds zeldzamer te zien krijgt. Ik ben bezorgd dat dit de laatste of enige keer is dat ik het zie, en de enige kans die ik heb om het te fotograferen,” zegt ze. “Maar dan denk ik ook dat er altijd nog een kans is om iets even unieks en magisch te zien.”
Hoewel Mads begrijpt hoe het is om te lijden voor een verhaal, roept ze haar collega-wildlifefotografen op om nooit de natuur te vertrappelen in de jacht op een foto.
“Soms leggen mensen zoveel nadruk op het krijgen van de foto dat ze geen prioriteit meer geven aan het respect voor de natuur. Dan wordt het een gevaarlijke bezigheid.”
In de documentairewereld heeft Mads ontdekt dat als de belangrijke foto niet lukt, het tijd is om zich aan te passen en een nieuw verhaal te zoeken.
“Als ik iets heb geleerd tijdens mijn carrière als natuurfotograaf, vooral in het afgelopen jaar, toen ik een verhalenverteller ben geweest voor het tijdschrift Oceanographic, is het om mijn verwachtingen bij te stellen”, legt ze uit.
“Voorheen heb ik lange tijd op bepaalde plaatsen doorgebracht, waardoor ik de kans heb gekregen om precies te krijgen wat ik wil. Maar de laatste tijd had ik veel minder tijd om de foto te maken en vaak lukte dat dan ook niet, dus moest ik het verhaal aanpassen.”
De beste apparatuur voor onderwaterfotografie
In tegenstelling tot natuurfotografie op het land, waar lange brandpuntsafstanden de overhand hebben, is er weinig reden voor teleobjectieven onder water.
“Als je onder water werkt, is het belangrijkste om dichtbij te komen”, merkt Mads op. “Hoe meer water tussen het onderwerp en het objectief is, hoe blauwer de foto is en hoe minder gedetailleerd hij zal zijn.
“Over het algemeen, als ik werk met megafauna in zee – wat ik het meest fotografeer – is mijn favoriete lens meestal een groothoekzoomlens met een relatief lage f-stop, meestal F2.8.
“Dit betekent dat ik heel dicht bij het dier kan komen en die heldere, gedetailleerde foto kan maken met veel kleur en levendigheid, terwijl ik toch het hele dier in de afbeelding krijg. Ik speel daar graag wat mee, dus zoom ik vaak in voor meer gedetailleerde close-ups. Ik gebruik ook graag een 50mm-lens onder water.”
De enige beperkende factor voor camera’s is het vinden van een behuizing die past op de camerabody van je voorkeur, wat betekent dat je een keuze moet maken afhankelijk van het aspect van je foto’s dat je prioriteit wilt geven.
“Ik was een paar jaar geleden een winnaar van de FUJIFILM GFX Challenge Grant”, herinnert Mads zich. “Daarna begon ik de FUJIFILM GFX100S te gebruiken. Het detail is gewoon geweldig. Het heeft 102 megapixels, dus dit zijn enkele van de meest waanzinnige onderwaterfoto’s die ik ooit heb gemaakt.”
De boodschap
Voor iemand die haar leven heeft gewijd aan het onderzoeken en beschermen van de natuur, beschouwt Mads het vertellen van visuele verhalen als een van de belangrijkste manieren om het publiek achter de inspanningen voor natuurbescherming te krijgen.
“Je beschermt waar je van houdt, maar je houdt van wat je kent”, zegt ze. “Er is een enorm communicatieprobleem over onze oceanen. Veel mensen weten niet hoe mooi ze zijn of waarom we ze moeten beschermen.
“Er is ook een gebrek aan begrip over hoe belangrijk de oceaan is voor het ondersteunen van het menselijk leven, en over de problemen waarmee de oceaan wordt geconfronteerd. We zijn visuele wezens die leven in een wereld van sociale media, foto’s en video’s. Als er een manier is waarop ik mensen tot bezorgdheid en actie kan aanzetten, dan is dat mijn missie als fotograaf.”
Voor beeldmakers die samen met Mads hun fotografie willen gebruiken om de oceaan te kunnen behouden, heeft ze het volgende te zeggen.
“Als je wilt beginnen met onderwaterfotografie, dan moet je voor je zelfs maar een voetje in de oceaan zet, onderzoek doen. Onderzoek de natuur en hoe je camera werkt. Oefen je fotografie op het land en leer eerst een goede duiker te zijn.
“Zodra je er alles aan hebt gedaan om je op het land voor te bereiden, en je het water in gaat, wees dan voorbereid om te falen. Dat maakt deel uit van deze activiteit. Leer falen, geniet van falen en oefenen en blijf wat je doet leuk vinden. Dat is in feite waar fotografie over gaat.”
